Najwięksi mieszkańcy Ziemi
Ogromne stworzenia, zamieszkujące morskie i oceaniczne głębiny, funkcjonują w powszechnej świadomości jako wieloryby. Określenie to jest formą używaną od długiego czasu i dlatego zakorzeniło się zwłaszcza w języku potocznym, jest jednak pozostałością dawnej wiedzy, która błędnie zidentyfikowała te stworzenia jako wyjątkowo duże i specyficzne gatunki ryb. Odkrycie, że stworzenie spędzające większość swojego życia pod wodą jest tak naprawdę ssakiem, okazało się nieco zaskakujące.
Nie ryba, a waleń
Wliczając się w poczet waleni, wieloryby reprezentują w podwodnym świecie ogromną rodzinę ssaków. Ma to swoje konsekwencje w ich budowie anatomicznej oraz sposobie wykonywania funkcji życiowych. Jak wszystkie ssaki, zwierzęta te nie są wyposażone w skrzela, które pozwoliłyby im oddychać pod wodą. Posiadają płuca, umożliwiające im oddychanie powietrzem, co zmusza je do cyklicznego wynurzania się ponad powierzchnię wody, by mogły zaczerpnąć nowej dawki oddechu. Wypuszczanie powietrza przez te stworzenia odbywa się w dosyć widowiskowy sposób. Przez otwór zlokalizowany po grzbietowej stronie ciała wytryska wówczas fontanna wody, która również dostała się do wnętrza zwierzęcego ciała. Znaczącą część wielkiego organizmu, jakim dysponują wieloryby, stanowi jama gębowa. Do uchylonej paszczy dostaje się każdorazowo duża ilość wody, a wśród niej także spora dawka drobnych stworzeń, zamieszkujących głębiny oceanu. By do dalszej części układu pokarmowego trafiły pozbawione wody składniki pokarmowe, pożywienie połknięte przez wieloryba przechodzi proces filtrowania, mijając fiszbiny umieszczone w jego pysku, umocowane do podniebienia. Podobnie jak ich nieduzi kuzyni, delfiny, zwierzęta te potrafią też korzystać z echolokacji, by orientować się w otaczającej je przestrzeni. Wydawane przy tym przez nie dźwięki nazywa się czasem śpiewem. Największe wieloryby zamieszkujące ziemskie oceany to Płetwale Błękitne. Mogą one mierzyć do 30 metrów długości i ważyć nawet 200 ton. Według naukowej klasyfikacji, cały rząd waleni liczy sobie ponad 80 rozmaitych gatunków stworzeń, a wieloryby to jedynie część z nich. Każdy typ waleni, w tym także i tych największych, odznacza się specyficznym wyglądem i cechami anatomiczno-morfologicznymi. Wygląd konkretnego wieloryba pozwala więc także ocenić, z jakiego zakątka świata on pochodzi.
Alarmy ekologów
Polowania na wieloryby są praktyką o długiej tradycji. Te ogromne stworzenia przyciągają uwagę śmiałych łowców przede wszystkim z uwagi na ogromną ilość skór i mięsa, jakie można w ten sposób zdobyć. Przemysł cywilizowanych krajów korzystał chętnie z takich substancji jak ambra, wykorzystywana do produkcji perfum, tłuszczu pełniącego rolę smarów przemysłowych. Przez wiele lat obiektem pożądania były także fiszbiny, stanowiące bardzo wytrzymały materiał naturalny, wykorzystywany do produkcji wielu elementów garderoby. Częste polowania doprowadziły do tego, że już pod koniec XVIII wieku wielu gatunkom groziło wymarcie. Brak wielorybów może z kolei poważnie zagrozić stabilności morskiego ekosystemu.